Şık: Kamusal sağlık programlarının ortak noktası ‘çocuklar’ olmalı

IPS İletişim Vakfı/bianet ve Atölye BİA’nın gıda mühendisi Dr. Bülent Şık ile birlikte düzenlediği “Ne Yiyoruz, Ne Biliyoruz? Gıda Güvenliğinde Güncel Meseleler” başlıklı webinar dizisinin dördüncü ve son bölümünde “Çocukları toksik kimyasalların zararlı etkilerinden nasıl koruruz?” üzerine konuşuldu.

Webinar serisi, Ekim ayı boyunca her hafta Pazartesi günü 19.00- 20.00 saatleri arasında yapıldı. Webinar gazeteciler, medya çalışanları, sivil toplum örgütü üyeleri, hak örgütü çalışanları, gıda-tarım-çevre aktivistlerine ve ilgilenen herkese açık idi. Webinar serisinin kolaylaştırıcılığını ise, Atölye BİA Yerel Haber ve Ağ Koordinatörü Nazan Özcan yaptı.

Webinar serisinin ilki “Pestisitler ve Halk Sağlığı”, ikincisi “İklim krizi, mikroorganizmalar ve gıda güvenliği” üçüncüsü ise “Gıda güvenliğinde riskler ve belirsizlikler” üzerineydi.

Webinar serisi boyunca, iklim krizi odağında gıda ve beslenme sorunları ve çözüm yolları konuşuldu; halk sağlığı, gıda güvenliği ve pestisit gibi konularda ilgili tartışmalar yürütüldü.

Gıda güvencesi ve gıda güvenliği

Gıda güvencesi ve gıda güvenliğinden bahsederek başlayan Şık’ın, anlattıklarından öne çıkan bazı noktalar şöyle:

“Gıda güvencesi derken neyi kastediyoruz? Toplumun kendine yeteri kadar gıda üretmesi ve bunun erişilebilir olması. Gıda güvenliği dediğimizde ise bu gıda maddelerinin sağlık zararı oluşturmaması, zararsız kılınmasından bahsediyoruz. Gıda güvencesinde berbat bir noktadayız. Ama mevcut duruma baktığımızda, gıda fiyatlarındaki anormal artış geleceğe dair iç açıcı değil.

“İçinde olduğumuz gıdaya erişim, gıda fiyatlarındaki anormal artış, bizi çok etkiliyor ancak çocuklar çok kritik. Neden? Çocuk hakları başlığı altında birçok ihlali ve sorunu konuşabiliriz ancak çocuk sağlığı meselesi çok daha ciddi.

Yetersiz beslenmenin etkileri

“Çocukların özellikle doğum öncesi dönemi, sonrasında ise ilk 2 yaş çok önemli. Yani ilk bin gün. Bin gün neden kritik? Çünkü gelişme ve olgunlaşmanın hızlı olduğu bir dönem. Yetersiz beslenme, bu dönem arasındaki çocuklarda zihinsel kalıcı hasarlar bırakabiliyor. Epigenetik çalışmalar bunu gösteriyor.

“En kritik nokta beslenme konusu. Bu konuda bir yetersizlik, çocuğun gelişimini etkileyen en önemli mesele. Çocuklar, yeterli miktarda dengeli bir beslenmeye sahip olmalı ancak gıda güvencesizliği gibi bir meselemiz de var.

“Gıda güvenliği konusunda, çocuğu etkileyecek yiyeceklere ve gıdaya özen göstermeliyiz. Gıdaya erişimin zor olduğu günümüzde, gıda güvencesi olmayan kesimlere, mutlak surette kamusal bir program oluşturulmalı. Kamusal sağlıkla ilgili programlarının ortak noktası çocuklar olmalı. Diğer grupları dışlayan bir yerden değil, daha öncelikli bir yerden bahsediyorum. Konuştuğumuz tüm mesele en çok çocuklarla ilgili. Çocuk sağlığını koruyan bir perspektiften bakmalıyız her meseleye. Buradan yola çıkmak çok önemli.”

Şık, bireysel olarak neler yapılması gerektiğinden de bahsetti. Webinar, soru-cevapların ardından sona erdi.