Transfobik işletmeciye “ayrımcılık” cezası

*Fotoğraf: Özge Özgüner / csgorselarsiv.org

2017 yılında Ankara’da bulunan Köroğlu İşkembecisi’ne giden üç transa, işletme sahibi ve çalışanları, “İçeri giremezsiniz, patronun kesin emri var, travestilere servis açmıyoruz” diyerek sözlü saldırıda bulundu. Olay ardından polis çağıran Janset Kalan ve arkadaşı, konuyu mahkemeye taşıdı.

Ankara 15. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın 12 Kasım 2021’deki son duruşmasında, transları lokantaya kabul etmeyen ve onlara hakaret eden Köroğlu İşkembecisi’nin işletmecisi O.G.D. ve şef garsonu, Türk Ceza Kanunu’nun 122. maddesi olan nefret ve ayrımcılık suçundan hapis cezası aldı. Ancak hükmün ertelenmesi geriye bırakıldı.

Beş yıl içinde bir başka suç işlemeleri durumunda cezaları infaz edilecek.

“122. madde LGBTİ+’lar için işletilmiyordu”

Janset Kalan ve arkadaşının avukatı Emrah Şahin, ayrımcılık suçu işleyen işletme sahibinin duruşmalara katılmadığını, hakkında yakalama kararı çıkartmak zorunda kaldıklarını belirtti. Bu davanın, bireyleri haklarını arama konusunda cesaretlendirmek açısından önemli olduğunu belirten avukat Şahin, şöyle konuştu:

“Duruşmalara sanık O.G.D. katılmadı. Hakkında yakalama kararı çıkardıktan sonra havaalanında yakalandı ve gözaltına alındı. İfadesinde olay günü orada bulunmadığını söyleyen O.G.D.’nin incelemeler sonucunda orada olduğu kanıtlandı. TCK’nın 122. maddesi bu zamana kadar LGBTİ+’lar için işletilen bir ceza hükmü değildi. Bu davada işletilmiş oldu. O anlamda önemli bir karar. Bir hukukçu olarak bu davanın, bireyleri haklarını arama konusunda cesaretlendirmek açısından önemli olduğunu düşünüyorum. Burada çıkan kararın önemi, ayrımcılığa maruz kalan kişilerde, ‘Şikayetçi olursam, ceza aldırabilirim’ düşüncesi oluşturması ve haklarını aramalarını teşvik etmesi.”

“Dilerim, sineye çekmeden şikayetlerini yaparlar”

Olayı yaşayan ve davacılardan biri olan Janset Kalan, kararı duyduğunda alkışlamamak için kendini zor tuttuğunu belirterek, şunları söyledi:

“TCK’nın 122. maddesinden böyle bir davanın açılması dahi heyecan vericiydi benim için, bizim için. Daha öncesindeki ilk savcı, sadece hakaret ve darptan uzlaşmaya yollamıştı dosyayı. Avukatımız Emrah Şahin’in itiraz etmesiyle dosyayı farklı bir savcı ele alınca, o suç unsuru oluştuğu kanaatine vararak TCK 122’den iddianameyi hazırlayarak dava açtı. Ben/Biz bu habere bile çok sevinmiştim/tik. Şimdi bu dava süreci nihayete erdi ve kazandık. Savcı, mütalaa verirken ‘cinsiyet farklılıkları nedeniyle’ diyerek ayrımcılığın nedeninin transfobi olduğunu vurguladı ve karara böyle yazıldı. Bu müthiş bir kazanım. O an mahkeme salonunda alkışlamamak için kendimi zor tuttum. Dilerim, bu dava örnek olur ve translar ayrımcılığa uğradıkları zaman bunu sineye çekmeden şikayetlerini yaparlar.”

* TCK 122. madde nedir?

Türk Ceza Kanunu’nun 122. Maddesi’ndeki “ayrımcılık” ifadesi, 2014 yılında “nefret ve ayrımcılık” olarak genişletilerek, şunlara yer verildi:

(1) Dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep farklılığından kaynaklanan nefret nedeniyle;

a) Bir kişiye kamuya arz edilmiş olan bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya kiraya verilmesini,

b) Bir kişinin kamuya arz edilmiş belli bir hizmetten yararlanmasını,

c) Bir kişinin işe alınmasını,

d) Bir kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını,

engelleyen kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.