Atölye BİA’da ilk gün: Hak haberciliği ve gazetecilik 101
Atölye BİA’nın 6-10 Haziran tarihlerinde yaptığı Uygulamalı Haber Atölyesi, bugün başladı. 10 kişinin katıldığı Uygulamalı Haber Atölyesi’nin ilk gününde gazeteci Özlem Akarsu Çelik ve Atölye BİA Yerel Haber ve Ağ Koordinatörü Nazan Özcan bizlerleydi.
Farklı şehirlerden gazetecilerin ve gazetecilik öğrencilerinin katıldığı Uygulamalı Haber Atölyesi, 10 Haziran’a kadar sürecek.
Katılımcılar, Uygulamalı Haber Atölyesi’nde, beş gün boyunca bianet editoryal ekibine paralel olarak, kolaylaştırıcılar eşliğinde özel haberler hazırlayacaklar. Hazırlanan haberlere telif ödemesi yapılacak ve haberler bianet’te ve atolyebia.org’da yayınlanacak.
Atölyenin ilk gününde tanışma oturumunu takiben Nazan Özcan, “Hak odaklı habercilik nedir?”i anlattı.
Gazetecilikte ısrar
“Hak odaklı habercilik, sadece insan hakları haberciliği değildir. İnsana, doğaya, hayvana dair tüm hakların ön plana konulduğu ve bu şekilde haber yapılan bir habercilik türüdür. İfade özgürlüğü de bir haktır, çocukların kentlerde oyun yerlerine sahip olması da bir haktır, sokağa çıkıp gösteri yapmak da bir haktır, vegan beslenmek de bir haktır, temiz hava solumak da bir haktır.
“Hak odaklı gazetecilik yapabilmek için haklarımızı bilmemiz gerekir. Yazılı haklarımız vardır. Haklarımızı bilmeliyiz. Haklarımızı bilmezsek, hangi hakkımızın elimizden alındığını da bilemeyiz. Dolayısıyla haklarımızı bilmezsek, hak odaklı habercilik de yapamayız.
“Gazeteci bir anlamda sesi duyurulmayan kişilerin, sessizlerin sesi olmalıdır. Tarafsızlık değil, ezilenden taraf olmalıdır. Haberciliği bu şekilde yaptığınız durumda, hak odaklı habercilik yapmış olur.
“Haberlerinizi yaparken bakmanız gerekir, hak nedir, hukuk nedir, sözleşme ne diyor, kanun ne diyor. Dolayısıyla yazılanın aksine bir durumsa hak ihlali mevcuttur ve kaynağınızı da göstererek bunu haber yapabilirsiniz.”
“Gazetecilerin kamuyu bilgilendirme sorumluluğu vardır. Gazeteciler barışa hizmet etmeli.
“Gazeteciler ayrıca yaptıkları haberlerle hedef gösterilmekten de korkmamalı. Siz doğru yerde duruyorsanız ve etik kurallara göre haber yapıyorsanız, haberiniz eleştirilebilir, bunda sorun yok. Siz bunun için meslekten vazgeçmemelisiniz. Gazetecilikte ısrarcı olun.”
Özcan’ın ardından, Özlem Akarsu Çelik “Gazetecilik 101” sunumu yaptı.
“Her şeye öncelikle ‘Bu haber midir?’ şeklinde bakmalısınız” diyen Akarsu Çelik, katılımcılarla haber değeri üzerine konuştu ve şu başlıklar üzerinde durdu:
- Haber nasıl kurulur?
- Görüş nasıl alınır?
- Haberin başlığını, spotunu, fotoğrafını nasıl belirleriz?
- Habere son halini nasıl veririz?
Hak taleplerine kulak vermek
Akarsu Çelik, şunları aktardı:
“Herkesin hak talebine kulak vermeniz gerekiyor.
“Gazeteci fikri takip yapmak zorunda.
“Gazetecilik yapabilmek için dilin iyi kurulması, güncel gelişmelere hakim olunması gerekiyor.
“Haberin içerisinde 5N1K unsurlarının (Kim, Ne, Nerede, Ne Zaman, Nasıl, Neden) mutlaka olmalı.
“Olayın unsurları, her zaman her şey değildir. Haber unsurları eksiksiz olabilir ama haberiniz aynı zamanda dengeli ve adil olmalıdır.
“Gazeteci her zaman ezilenden, sesi çıkmayandan yana olmalı. Tarafı gerçeklik olmalı.”
Atölye, haber kaynakları, kaynakların seçimi ve haberin unsurları ve haberde olması gereken sorular üzerine devam etti.
Soru-cevapların ardından atölye sona erdi. Atölye yarın “Haber Toplantısı” oturumuyla devam edecek.
