Sınıfsız, sınırsız, sömürüsüz çizgiler

Aslı Alpar, karikatürist ve KaosGL web sitesi editörlerinden. Onun için mizah “sınıfsız, sınırsız, sömürüsüz bir dünya” yaratma şekli. Çizgilerinde ayrımcılığa, hak ihlallerine yer vermesi boşa değil. Biz de onunla bir politik alan olarak mizah üzerine konuştuk.

“Mizahın fıtratı iktidara karşı olmaktır”

Mizahı kendisi için güçlendirici bir alan olarak gören Alpar, “Mizah bu coğrafyada her zaman önemli bir konumdaydı” diyerek başlıyor anlatmaya, “Ben de sadık bir karikatür okuyucusuyum. Üniversite yıllarımda tanıştığım bu alanla kendimi ifade edebilme biçimi elde ettim.”

Karikatüristin her zaman “cin gibi” olması gerektiğinin altını çizen Alpar, iktidar baskısıyla ilgili ise şunları söylüyor: “Bir konuyu uzun uzun anlatmadan çizgilerle anlatmak, benim motivasyon kaynağımdır. İktidar saldırılarına karşı karikatürün tarafı bellidir. Mizahın fıtratında her zaman iktidara karşı olmak vardı. Türkiye’de karikatür dergilerin üstünde baskı var. Sadece iki karikatür dergisi kaldı. Bu benim için değerli, geleceğe dönük umudum var.”

“Toplumsal cinsiyet söz konusu olunca iktidara içkin bir dil kullanılıyor”

Karikatürist dünyasında ideal vatandaşın erkek olarak çizildiğini belirten Alpar, mizah dünyasındaki cinsiyetçi dile dair şunları anlatıyor:

“Başarılı karikatürist çizerler var. Toplumsal meselelere duyarlı hatta toplumsal cinsiyet ve queer odaklı çizgilere de denk gelmek mümkün. Bazı karikatüristler ise toplumsal cinsiyet söz konusu olunca iktidara içkin bir dil kullanıyor. Kadını sadece anne, ev kadını kimlikleri üzerinden çiziyor. Karikatürist dünyasında ideal vatandaş figürü erkek olarak çiziliyor. İkili cinsiyet üzerinden ilerleyenler transları, eşcinselleri, hayvanları vb. görmezden geliyor.”

“Karikatür önyargıları yıkmak zorunda”

“İfade özgürlüğü yok. Bazı karikatürler üzerinden sosyal medyada linçe uğruyorum.

Kadın, LGBTİ+, hayvan odaklı karikatürlerimde bazı ‘ortak’ değerler üzerinden linçe uğradığım oluyor. Siyaset sadece belli alanların ve kişilerin meselesi değil dolayısıyla “sınıfsız, sınırsız ve sömürüsüz bir dünya” için karikatür önyargıları yıkmak zorundadır.”