Haber Fotoğrafçılığı: İlkeler, mecralar ve ABC’si
Atölye BİA’nın düzenlediği ve 10-13 Mayıs tarihlerinde yapılan Uygulamalı Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, haber ve belgesel fotoğrafçısı Özcan Yurdalan’ın yürütücülüğünde bugün başladı.
Yurdalan’ın yanı sıra atölye programında Nazan Özcan, Sidar Bayram, Altan Bal, Serra Akcan, Mehmet Kaçmaz ve Abdurrahman Antakyalı da eğitmen olarak yer alıyor.
Farklı şehir ve mesleklerden 11 kişinin katıldığı ve 4 gün sürecek atölyede;
- Haber fotoğrafçılığının tarihi,
- Teknolojik gelişmelere paralel olarak medyada değişen eğilimler ve fotoğraf temelli haberciliğin dönüşüm süreci,
- Haber fotoğrafçılığının nitelikleri, temel ilkeler ve uygulanması gereken pratikler
- Haber fotoğraf altyazısı ve yazım tekniği
- Haber fotoğrafında da uyulması gereken etik kriterler ele alınacak, uygulamalı çalışmalar yapılacak.
Haber nedir?
Uygulamalı Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, tanışma oturumuyla başladı. Tanışma oturumunun ardından Atölye BİA Yerel Haber ve Ağ Koordinatörü Nazan Özcan, “Haber nedir?”i anlattı.
“Haber” kavramını anlatan Özcan şunları aktardı:
“Haber TDK’ya göre son zamanlarda geçen bir olay, olgu, söylenti. Ancak haber bir söylenti değildir. Gerçekten olup olmadığını bilmek zorundayız. O zaman haber noktasına geliriz.
*Özcan Yurdalan ve Nazan Özcan
“Haber, güncel, ilginç ve bağlamında önem taşıyan bir olayın, gerçekliğin nesnel ve özlü sunumudur. Haber bir ihtiyaçtır, haktır. Bir ‘şeye’ haber diyebilmemiz için yazılmış ve yayınlanmış olması lazım. Gazeteci haber yazdığı dili iyi kullanmalı. Okuyucunun anlaması için ‘anlaşılır’ yazılmalı. Uzun cümleler değil, kısa ve net cümlelerle aktarılmalı.
“Gazeteci, doğru bilgi aktaran olmalıdır. Neden doğru bilgiyi aktarmalıyız? Neden bunu görev edinelim? Doğru bilgi, toplumun bir fikir edinebilmesi için gereklidir. Herkesin bir fikri var, ancak bilgisi yok. Dolayısıyla gazeteci bunu sağlamalı. Günümüzde artık doğru bilgi de önemsiz hale getirildi.
“Gazetecinin ‘sessizlerin sesi’ olmak gibi bir görevi var. Sessizlerin, kadınların, çocukların, yoksulların sesi olmak. Kısaca dezavantajlı herkesin sesi olmak. Bunun için varız. Haberlerde görülmeyen, gündem olmayanlara bakmamız lazım.”
Özcan, Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’nden de bahsetti.
Haber fotoğrafının vasıfları
Özcan’ın ardından haber ve belgesel fotoğrafçısı Özcan Yurdalan, fotoğrafın günümüzde herkesin hayatına öyle ya da böyle, bir şekilde sirayet ettiğini söyledi:
“Haber fotoğrafı dediğimiz şey, bir değerlendirmeye, bir fikre yaslıdır. Fotoğraflar bizim zihnimizi, alışkanlıklarımızı ve eğilimlerimizi belirler. Fotoğraf bir zihin işidir. Bir fikir ürünüdür. Habercilikte olduğu gibi haber fotoğrafçılığında da dürüstlük, sorumluluk ve bağımsızlık temel ilkeler arasındadır.”
Yurdalan, haber fotoğrafçılığının vasıflarını şöyle aktardı:
*Özcan Yurdalan
- Haber fotoğrafçılığı anlatımcı andır. Neden ve sonucu içeren anlatımcı anlardan bahsediyoruz.
- Haber fotoğrafçılığı tarihe tanıklık eder.
- Haber fotoğrafçılığı dikkat çekiciliktir.
- Haber fotoğrafçılığı ikna edicidir.
- Haber fotoğrafçılığı bir dinamizmdir.
- Haber fotoğrafçılığı özlü olmaktır.
Yurdalan, haber fotoğrafçısının vasıflarını da şöyle sıraladı:
- Haber fotoğrafçısı dürüst olmalıdır.
- Haber fotoğrafçısı bağımsız olmalıdır.
- Haber fotoğrafçısı gözlemci olmalıdır.
- Haber fotoğrafçısı görüntünün dilini bilmelidir.
- Haber fotoğrafçısı anlık karar verebilmelidir, refleks sahibi olmalıdır.
- Haber fotoğrafçısı güvenilir olmalıdır.
- Haber fotoğrafçısının etik değerleri olmalıdır. Bu değerlere de önem vermeli ve de uymalıdır.
Mecralar
Öğleden sonraki oturumda fotoğrafçı Mehmet Kaçmaz, bağımsız haberciler için mecralardan bahsetti.
Sıcak haber, fotoröportaj ve foto makale üretimlerini değerlendirmek için varolan mecraları, bağımsız fotoğraf ajanslarını, siteler, platformlar ve dağıtım kanallarının işleyişini aktardı.
*Mehmet Kaçmaz
Kaçmaz, şunları aktardı:
“Yaptığınız işleri kendi imkanlarınızla yapmanız ve bir mecrada paylaşmak mümkün olmayabilir. Dolayısıyla bunun yayınlanması bir finansman istiyor. Kimlerle hangi kurumlarla işbirliği kurmalıyım? Yapılan çalışma desteklenir mi?
“Bunu birtakım ayaklara ayırmak lazım. Finansman nasıl bulabilirim? Fotoğrafçılığa başlamışsanız sürdürülebilirliği nasıl devam ettirmelisiniz?”
“Profesyonel anlamda çalışan fotoğrafçılar, birkaç koldan iş yapıyor” diyen Kaçmaz, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
- Basılı ya da online gazete, dergi, haftalık ya da aylık yayınların listesini yapmak.
- Sonra bu yayınların karar vericilerini bulmak ve o kişilere ulaşmak.
- Ulaştığınız kişiye fikrinizi anlatmak ve editörü ikna etmek. Bunu da bir hikaye önerisi olarak sunmak lazım.
- Yazacağınız hikaye önerisi de kısa ve öz olmalı. Çalışmanızı aktarmalı, yapılan çalışmanın ayaklarından ve harcamalarından bahsetmeniz lazım. Olası bütün şeyleri yazmalısınız. Bu ciddi olduğunuzu da gösterir, hem de spekülasyonlara yer vermez.
- Görüştüğünüz kişi sizi daha yakından tanımak isteyebilir. Dolayısıyla portföyünüzü detaylıca sunmanız gerekir. İlk hedefiniz düzgün nitelikli bir portföy yaratmak olmalı.
- Mecraları ararken, ilgili kurum ve kuruluşları bilmek, araştırmak, doğru kişilerini belirlemek gerekiyor. Foto-kolektiflere bakabilirsiniz.
Kaçmaz, foto-kolektiflerine, fonlara ve fotoğraf ajanslarına da değindi.
Haber fotoğrafının ABC’si
*Altan Bal
Kaçmaz’ın ardından fotoğrafçı Altan Bal, “Bir haber fotoğrafının ABC’si” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Haber fotoğrafında dil kurmanın ilkelerini, biçim ve içerik ilişkisini aktardı:
“Fotoğrafın karşısında durduğumuzda önümüzde öncelikle bir gerçeklik var. Bu gerçekliğin nasıl anlattığınız yani bir biçimi vardır. Derdimiz de içeriğin daha önemli hale getirmek. Fiziksel gerçeğe ve bunun görünür olmasına muhtacız. Bazen de gerçeğe şahit olmak yetmiyor. Fotoğrafa referans olacak noktaya karar vermek gerekiyor. Biçimde içerik ve anlam ön plana çıkıyor.”
Bal, çekim anında dikkat edilmesi gereken “mesafe, açı ve an” noktalarına ve çeşitli değişkenlere değindi, katılımcılarla fotoğraflar üzerinden değişkenleri konuştu.
Atölye soru-cevapların ardından sona erdi.
