Atölye BİA’da son gün: Hak temelli gazetecilik ilkeleri ve haber tartışmaları
2025’in son Temel Gazetecilik Atölyesini gerçekleştiren IPS İletişim Vakfı/bianet bünyesindeki Atölye BİA, son gününü önemli tartışmalarla geride bıraktı.
Atölye gündem toplantısı ile başlarken, katılımcılar hak temelli gazetecilik ilkeleri üzerinden örnek haberleri inceledi ve yeni haber fikirlerini ele aldılar.
İnceoğlu: Nereden nereye varabiliriz?
Murat İnceoğlu gündem toplantısının ardından bir haberi oluşturmak için doğru bilgiye nereden ulaşabileceğine dair bilgilendirme yaptı, haber fikirlerini hangi sitelerden araştırabilecekleri doğrultusunda örnekler gösterdi. İnternet üzerinde doğru kaynaklara erişmenin çabalamaya dair bir süreç olduğunu belirten İnceoğlu, “Nereden nereye varabiliriz?” sorusuyla bu gerekliliği ortaya koydu.
İnceoğlu, katılımcılara örnekleri anlatırken Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tutanakları veya Resmi Gazete’de yayımlanan bilgiler aracılığıyla haberleştirmek istedikleri konunun güncel hukuki verilerine erişebileceklerini ve konunun güncel fikrî takibini yapabileceklerini anlattı. Ticaret Sicil Gazetesi ve Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) gibi siteler aracılığıyla da araştırılmak istenen firma veya şirketin siciline ve geçmişine dair bilgilere ulaşabileceğini belirtti.
Cuzdan: Amacımız, hak temelli gazeteciliği güvenlikçi dilden arındırmak
bianet Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Vecih Cuzdan, hak temelli gazeteciliğin nasıl yapılması gerektiğini ve kullanılması gereken dilin önemini anlattı:
Cuzdan hak temelli gazetecilik açısından olumsuz örnekleri de paylaşarak “Bu haberi atölye boyunca öğrendiklerinizle bianet’e yapacak olsanız nasıl bir dil kullanırdınız?” sorusunu yöneltti. Göç, barınma hakkı, kent, ekoloji ve toplumsal cinsiyet gibi çeşitli haber başlıklarını katılımcılara gösteren Cuzdan, “Çeşitli alanlardan örnekler sunmamın sebebi her birinde farklı bir unsurun öne çıkmasıdır” dedi.
Katılımcılar, haberlerdeki dil kullanımı hatalarını ve yanlış kavram seçimlerini hak temelli gazetecilik ilkelerine göre yeniden düzenledi. Örnek haberlerde yer alan dilin ve kullanılan görsellerin seçimindeki hatalara dikkat çeken Cuzdan “Güvenlikçi dili kullanmalarının yanında bir de çocukları içeren fotoğraflarla bu dili sunuyorlar” dedi.
Göç haberciliği üzerinden ele aldığı bir haberi katılımcılarla inceleyen Cuzdan “İnsanları mağdurlaştırıcı ve güvenlik sorunu olarak kodlayan fotoğrafları ve dili, hak temelli göç haberciliğinde kullanamayız” dedi. Ayrıca Cuzdan, göçmen ve mültecileri güvenlikleştiren ve birer acıma nesnesine dönüştüren değil onların hakkını gözeten bir göç haberciliğinin olması gerektiğinin de önemini vurguladı.
Katılımcılar, kendi haber fikirlerini sunup tartıştılar
Atölyenin sonunda katılımcılar kendi ilgi alanlarına göre haberleştirmeyi istedikleri fikirlerini hep birlikte tartıştılar. Böylece farklı fikir önerileri aracılığıyla hem kendi haberlerini zenginleştirdiler hem de hak temelli bir haber yapmak için önemli noktaları değerlendirdiler.
