HDP milletvekilleri Kürtçe öğreniyor

*Fotoğraf: Filiz Kerestecioğlu/Twitter

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kürtçe Yol Haritası İzleme Komisyonu’nun 21 Şubat Dünya Anadil Günü’nde kurulmasıyla Kürtçe öğrenmeye başlayan HDP’li milletvekillerinin dersleri sürüyor.

HDP milletvekilleri Garo Paylan, Necdet İpekyüz, Tülay Hatımoğulları, Filiz Kerestecioğlu ve Sezai Temelli, bianet’in sorularını yanıtladı. HDP’liler ayrıca Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce’nin Kürtçe eğitim hakkındaki “Pedagojik olarak uygun değil” sözlerini de değerlendirdi.

Kürtçeyi az bildiğini ve çeşitli kimliklere sahip çalışanların, danışmanların, milletvekillerinin de eğitimlere katıldığını söyleyen HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, “Birbirimizin dilini öğrenmek maksadıyla bu çalışmaya başladık. Eğitimlerden önce de Kürtçe öğrenme çabasındaydım. Diyarbakır’dan önce İstanbul’da milletvekiliydim ve seçmenlerin çoğunun Kürt olması nedeniyle hâl hatır sorabilecek kadar Kürtçeye hâkimdim” dedi.

“Anadil hayati önemde”

Farklı dillerin de eğitime dahil edileceğini söyleyen Paylan, anadilin önemine dikkat çekti:

“Anadil bir toplumun kimliğini, varlığını sürdürebilmesi için hayati önemdedir. O dillerin varlığını sürdürebilmek için mutlaka kamu desteğine ihtiyaç var.

“Çoğulculuğu, çok kimlikliliği bir sorun gibi değil, bir zenginlik olarak gören siyasi bir anlayışa ihtiyaç var.

“Anadili, toplumların birbirinin kültürü ile hemhal olabilmesi için çok önemli. Hatta öncelikli olarak çocuklar, gençler, yeni kuşaklar kendi anadillerini öğrenmeli.”

Halkla iletişim

Kürtçe konuşan vatandaşlar karşısında Kürtçe bilmemenin mahcubiyetini yaşadığını söyleyen HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu ise selamlaşma düzeyinde iletişimin yeterli gelmemesi nedeniyle eğitimlere katılma kararı aldığını söyledi.

Sadece Kürt olmayanların değil devlet politikaları nedeniyle de anadilini öğrenememiş Kürt vekillerin de eğitime katıldığını söyleyen Kerestecioğlu, “Halkımızla da iletişimi sağlayan ve anadil hakkına da temas eden bir yaklaşım” dedi.

Kerestecioğlu ayrıca, Kürtlerin anadili hakkına sahip olmasının özellikle önemli olduğunu ve anadilin en temel insan haklarından biri olduğununu vurguladı.

Ana dilde ifade sorunu

HDP Van Milletvekili Sezai Temelli de eğitimlerin çok başarılı geçtiğini belirterek şunları söyledi:

“Böyle bir ‘eğitim seferberliği, dil seferberliği’ başlatmış olduk.

“Uzun yıllar beraber siyaset yaptığımız için zaten HDP’li vekillerin Kürtçe altyapısı vardı.

“Hiç Kürtçe bilmeyen yok. Kalkıp da Çince, Japonca öğrenmek kadar zor değil. Süreç kolay ilerliyor.”

Sezai Temelli, anadilin çocukluk dönemindeki etkisine ilişkin olarak da “Aile yaşamında ve sosyal yaşamda başka bir dille, okula gittiğinizde başka bir dille karşılaştığınızda çocuğun bünyesinde yaşadığı gerilim pedagojik anlamda duygusal ve psikolojik olarak ciddi bir baskı yaratıyor. Bu baskının aşılabilmesi için çocuğun kendisini anadilinde ifade edebilmesi gerek” dedi.

Türkçe “dayağı”

HDP Adana Milletvekili Tülay Hatımoğulları da, Türkiye’de öteki olarak nitelendirilen sıfatların birçoğuna sahip olduğunu belirtip anadilin önemine ilişkin şöyle konuştu:

“En nihayetinde biz Türkçeyi okullarda bir eğitim dili ve resmi dil olduğu için, hatta bize dayatılan tek dil olduğu için öğreniyoruz. Tabii ki bir ülkede ortak bir dilin olması zenginliktir. Bizim Türkçeyle de bir sorunumuz yoktur asla. Ama kendi dilimizi de en iyi şekilde konuşmayı isterdik.”

“Ben ilkokula kadar Türkçe bilmiyordum ve bu sebeple öğretmenlerimden çok dayak yedim. Mesela düşünün ki siz Türkiye’de Kürt halkının yoğun olarak yaşadığı bir bölgeyi ziyaret ediyorsunuz.

“Uçakta bütün anonslar Türkçe ve İngilizce yapılıyor. Oysaki o uçağın neredeyse tamamında Kürtler var.

“Özellikle son zamanlarda Suriye’de yaşanan savaştan sonra Türkiye’ye yoğun göçler yaşandı. Belli başlı hastanelerde Arapça çevirmen bulunduruluyor fakat hiçbir hastanede Kürtçe çevirmen bulundurulmuyor.”

“Anadilde konuşamamak sağlığı bozuyor”

HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz ise anadilinde konuşamamanın, bireyin sağlığını bozan etmenlerden biri olduğunu söyledi:

“Çünkü sağlığın tanımı sadece fiziksel veya bir engellilik hali, hastalığın olmayışı değidir. Sağlık ruhsal ve sosyal açıdan tam iyilik halidir. Sağlığın diğer bir boyutu önlemek ve korumaktır.

“Nasıl ki temiz içme suyu, çöpleri toplamak, katı atıklar, barınma, ekonomik durum önemli ise bir diğeri de eğitim boyutudur. Siz anadilde bunu veremezseniz problem çıkar.”

Hizmetin her aşamasında anadilin önemi

İnsanların kendi anadilini konuşan birine hastalığını daha rahat ifade ettiğine dikkat çeken İpekyüz, dünyada birçok hastanenin hastalara eşlik etmesi için diller ile ilgili bölümler bulundurduğunu söyledi.

İpekyüz, Türkiye’de 20 milyonun üstünde Kürt nüfusu olmasına rağmen sağlık kuruluşlarında Kürtçe hizmet verecek çalışanların olmadığını söyleyip “Yani hizmetin her aşamasında anadil kullanıldığında tedavide başarı oranı daha yüksektir. Kişinin ruhen güven duyması, ikna olması, kullandığı ilacın etkisini bile  artırıyor” dedi.

“İnce’nin söylemi ırkçı”

HDP’li milletvekiller, Muharrem İnce’nin bir televizyon programında söylediği “Anadilde eğitim pedagojiye uygun değil” sözlerine ilişkin de şöyle konuştular:

• Paylan: “İnce çocukluğunda pedagojik sorunlar yaşamış olabilir. Bu tekçilik dayatması pedagojik bir sorundur. Muharrem İnce’ye öncellikle ‘İki Dil Bir Bavul’ filmini izlemesini tavsiye ederim.”
• İpekyüz: “İnce 20 milyon insan için diyor ki ‘Pedagoglara sevk edeceğiz bunu’. Bir parti genel başkanısın, eğitimcisin. Anadilini kullanamamak, anadilinde eğitim almamak pedagojinin karşı çıktığı bir şeydir.”
• Kerestecioğlu: İnce’nin söylemi bir tür ırkçılık ve bu ifadeyi kınıyorum. Bu ötekileştirici, düşmanlaştırıcı bir söylem. Bir asimilasyon söylemi aslında. Ben iki yıl İsviçre’de yaşadım. Mesela dağların tepesinde ‘Latino’ diye bir dili koruyorlardı. Kimsenin doğru dürüst konuşmadığı bir dil ama oralarda konuşuluyordu ve herhalde kimse pedagojik olarak uygun mudur, değil midir diye bakmıyordu ona.”
• Temelli: “Her şeyden önce bu talihsiz açıklama hem en temel insan haklarından birini yok saymak hem de üstenci bir yaklaşımla kendi toplumunun çok da farkında olmamaktır Kabul edilebilir bir şey değil.”